AVV: de democratische vakbond

Het kan alleen maar beter worden in 2021. Of dat ook niet?

2020 zal de geschiedenisboeken ingaan als een rampjaar. Voor de volksgezondheid, zorgpersoneel, ontslagen werknemers, ondernemers, jongeren, alleenstaanden, zzp’ers, kroegbazen, kroegtijgers en Hugo de Jonge.

Voor vakbonden was 2020 ook geen goed jaar. Cao-overleggen werden opgeschort, er waren nauwelijks mogelijkheden om echt contact te leggen met werknemers en de onderhandelingsruimte in de sectoren die hard waren getroffen door de coronamaatregelen was zeer klein. Pensioenopbouw van werknemers werd vaak verlaagd, terwijl pensioenfondsen alweer de noodzakelijke kortingen naar de toekomst doorschuiven.

Niks helpt
De horeca, culturele instellingen, evenementen-organisaties, festivals: zonder pardon moesten hier de deuren dicht. De vele flexwerkers in deze sectoren waren van de één op de andere dag hun werk, inkomen en zekerheid kwijt. Zonder zicht op betere tijden. Diep in deze grijze winter dan ook nog eens te horen krijgen dat de afgelopen maanden stilstand niet geholpen hebben, is gekmakend.

Kerstcollectie voor niks
In een aantal sectoren ging het wel goed, supermarkten, bakkers, slagers, groenteboeren en ICT: mensen moeten toch eten en veel werk werd online gedaan. Minder goed gaat het met wat de ‘niet-essentiële winkels’ heten. Kleding, schoenen, speelgoed en tijdens deze winterlockdown ook de tuincentra en bouwmarkten. Sommige winkels hadden net de kerstcollectie in de winkels gelegd om direct weer te moeten sluiten. We zijn wat dat betreft blij dat we vlak voor de winterlockdown nog een cao voor de Retail non-food hebben kunnen sluiten.

Afgematte pakketbezorgers
Een sector waar je zou verwachten dat medewerkers in deze tijden meer zouden gaan verdienen is de pakketbezorging. Omdat mensen minder fysiek winkelen laten ze de spullen thuisbezorgen. Het wrange is dat de pakketbezorgers zich een slag in de rondte werken, soms wel 14 uur per dag, maar de grote pakketbedrijven de bezorgtarieven juist verlagen. Met als argument dat de bezorgers nu meer per straat kunnen bezorgen en mensen vaker thuis zijn. Aan de andere kant vragen de grote bedrijven meer geld per bezorging aan de consument ‘omdat het zo druk is’. Hier gaat iets grondig mis. De heel grote bedrijven als Amazon en Bol worden slapend rijk en de mensen die het werk doen moeten steeds meer werken om hetzelfde te verdienen. Wat al niet veel was. Lees hier meer over hoe dat komt.

Eenzaamheid
Waar wij bang voor zijn is dat steeds meer fysieke winkels het loodje zullen leggen of simpelweg stoppen en online verder  gaan. Het werk zal zich verplaatsen naar grote distributiecentra en pakketbezorgers in plaats van winkelmedewerkers. De arbeidsomstandigheden in distributiecentra zijn slecht, en het helpt niet dat die werknemers ver weg enonzichtbaar voor de klanten die de spullen ontvangen, werken. Noem ons sentimenteel, maar als steeds meer winkelcentra en straten verdwijnen dan heeft dat gevolgen voor de sociale samenhang. Eenzaamheid is volgens Naomi Klein dé ziekte van deze eeuw, dat komt door het neoliberale systeem waarin de menselijke maat en contact niet tot de maximale productie leidt.

Godsgruwelijke ongelijkheid
Nog een laatste sombere gedachte voor we de laatste column van dit jaar afsluiten: grote bedrijven die de schaal en het organisatievermogen hebben om online te werken, produceren, verkopen en distribueren zullen deze crisis overleven. De kleinere bedrijven leggen het loodje. Een aantal mensen wordt godsgruwelijk rijk door deze crisis, de anderen verliezen hun werk en inkomen.

Hugo! Reset ons
Is er dan geen enkel lichtpuntje? Ja, wel, uiteraard: door de snelle ontwikkeling van de vaccins zal de gezondheidscrisis wel overgaan en mogen we in 2021 vast weer naar de kroeg en een feestje met meer mensen vieren. Maar of we de schade die is aangericht door leerachterstanden, faillissementen, in de cutuursector en de verplaatsing van werk en kapitaal kunnen goedmaken: dat weten we nog niet. Laten we hopen dat een nieuwe regering dit voorjaar de diepe oorzaken van de ongelijkheid echt wil aanpakken. Misschien met Hugo de Jonge als minister van wijkopbouw en brede buurtscholen. Want daar is ‘ie wel goed in. 

18 december 2020

© 2017 AVV - PrivacyDisclaimer

Verenigingenweb
Cancel